“ABD’nin Yunanistan ile ilişkisinde dengeyi onların lehine bozduğunu” söyleyen Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Yunanistan’ın silahsızlandırılmış adaların statüsünü ihmal ettiğini ve ABD’nin bu konuda herhangi bir itirazı olmadığını ifade etti.
Çavuşoğlu, Akdeniz’deki gelişmeler konusunda şunları söyledi:
“Rum kesimi ABD’den silah alabilecek. Kime karşı? Kıbrıs Türklerine karşı, Türkiye’ye karşı. Kara para aklama konusunda Rum kesimi daha iyi işbirliği yapmış diye. Konu kara para ise daha farklı teşvikler verilebilir. Bu, dengeyi bozmak demektir. Biz ABD’yi Yunanistan’la ilişkilerde tekrar dengeli olmaya çağırıyoruz.”
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, ABD’nin Yunanistan’a F-35 satılması konusunda ise “Biz Yunanistan gibi engelleme politikası güden bir ülke değiliz. Biz kendimize güveniyoruz.” ifadelerini kullandı. Çavuşoğlu, bu konuda ABD’nin iki NATO üyesi ülke arasında daha dengeli olması gerektiğini hatırlattıklarını vurguladı.
“SURİYE’DE TUTULMAYAN SÖZLER GÜVEN ZEDELEDİ”
Suriye ilgili ABD’nin Özel Temsilci statüsünde bir atamasının olmadığına değinen Çavuşoğlu, ABD’nin Suriye’ye bir Özel Temsilci ataması ve siyasi sürece daha fazla önem vermesi gerektiğini söyledi.
Bugüne kadar Suriye ile ilgili kurulmuş mekanizmaların işlevselliği konusunda “tıkanmışlık” sorununa işaret eden Çavuşoğlu, Blinken’la görüşmesinde, Suriye’ye tekrar odaklanma ve birlikte çalışma konusunda bazı tekliflerde bulunduğunu belirtti.
Çavuşoğlu Suriye’yle ilgili daha önce (Münbiç yol haritası, 30 kilometre derinlik gibi konularda) verdiği sözleri tutmayan ABD’ye karşı güvenin zedelendiğini ve YPG/PKK’ya verilen silah desteğinin sonlandırılması gerektiği konularını da görüşmede aktardıklarını ifade etti.
“STRATEJİK MEKANİZMA TEKLİFİ BIDEN’DAN GELDİ”
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD Başkanı Joe Biden ile ikili ilişkilerin iyi veya kötü olmasının her zaman aynı derecede sahaya yansımadığını belirterek, “Bugün ikinci bakanlar toplantısını gerçekleştirdiğimiz stratejik mekanizmayı kurma teklifi aslında Biden’dan geldi.” dedi.
Çavuşoğlu, “Her görüşmede ve açıklamada Türkiye’nin vazgeçilmez bir NATO müttefiki olduğunu, önemli bir ortak olduğunu da söylüyorlar. Ama fiiliyatta bu her zaman böyle oluyor mu? Özellikle Suriye’de YPG/ PKK’ya verilen destek bakımından söylüyorum. Hayır.” şeklinde konuştu.
TOPLANTI SONRASI ORTAK AÇIKLAMA
Türkiye-ABD Stratejik Mekanizma toplantısının ardından yayımlanan ortak açıklamada, Türkiye ve ABD’nin ikili pozitif gündemdeki ivmenin korunması ve ilerlemenin değerlendirilmesi için Stratejik Mekanizma kapsamındaki temaslarını sürdürmeye karar verdikleri bildirildi.
Ortak açıklamada, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve ABD’li mevkidaşı Antony Blinken’ın Türkiye-ABD Stratejik Mekanizma II. Bakanlar Toplantısı kapsamında ABD’nin başkentinde bir araya geldikleri kaydedildi.
Stratejik Mekanizma çerçevesinde, Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal’ın ABD Dışişleri Bakanlığı Siyasi İşlerden Sorumlu Müsteşarı Büyükelçi Victoria Nuland’la bir araya geldiği hatırlatılan açıklamada, tarafların geniş bir yelpazedeki ikili işbirliği hakkında kapsamlı bir diyalog gerçekleştirdiği ve NATO müttefikleri olarak ortaklığın önemini vurguladıkları aktarıldı.
TÜRKİYE’YE TAHIL KORİDORU TEŞEKKÜRÜ
Açıklamada, Bakan Çavuşoğlu ve Bakan Blinken’ın, ortaklıklarını ve dışişleri bakanlıkları üst düzey yetkilileri başkanlığında 17 Ocak 2023’te Washington’da kurumlar arası katılımla gerçekleştirilen görüşmeleri temel aldıkları belirtilerek, “Bakan Çavuşoğlu ve Bakan Blinken, somut ve sonuç odaklı ikili pozitif gündeme bağlılıklarını yinelemişlerdir. Bakanlar, Türkiye’nin F-16 filosunun modernizasyonu dahil olmak üzere, Türkiye – ABD savunma ortaklığının güçlendirilmesini ele almışlardır.” denildi.
Bakan Çavuşoğlu ve Bakan Blinken’ın, Rusya’nın kabul edilemez savaşı karşısında Ukrayna’nın egemenliği ve toprak bütünlüğüne açık desteklerinin altını çizdikleri, savaşı sona erdirecek bir çözüm bulunmasına yönelik desteklerini teyit ettikleri bildirilen açıklamada, “ABD, Karadeniz Tahıl Koridoru Girişimi’nin hayata geçirilmesindeki arabulucu rolü nedeniyle Türkiye’ye teşekkür etmiş ve iki taraf hayat kurtarıcı nitelikteki söz konusu mekanizmanın küresel tahıl talebini karşılamaya yetecek kapasitede işletilmesi ihtiyacı üzerinde durmuştur.” değerlendirilmesinde bulunuldu.
Açıklamada, iki bakanın, Güney Kafkasya’da barışın ilerletilmesine yönelik eşgüdüm ve işbirliğinin artırılmasında mutabık kaldıkları ifade edildi.
İSVEÇ VE FİNLANDİYA’NIN NATO ÜYELİĞİ
Bakan Çavuşoğlu ve Bakan Blinken’ın, mevcut tehdit ve sınamalar karşısında NATO kapsamındaki eşgüdümün ve dayanışmanın artırılmasının yollarını ele aldıkları, müttefikler olarak müşterek savunmanın yanı sıra NATO’nun açık kapı politikasına yönelik süregelen bağlılıklarını yineledikleri vurgulanan açıklamada, Türkiye, Finlandiya ve İsveç arasında, Finlandiya ve İsveç’in NATO ittifakına katılım başvurularının ilerletilmesi amacıyla imzalanan üçlü mutabakatın uygulanmasını görüştükleri aktarıldı.
TERÖRLE MÜCADELE
Açıklamada, iki bakanın Doğu Akdeniz’deki durumu ele aldıkları ve istikrar ile iletişim kanallarının muhafazasının önemi üzerinde mutabık kaldıkları ifade edilerek, şunlar kaydedildi:
“Bakan Çavuşoğlu ve Bakan Blinken, terörizmin her tür ve tezahürüyle mücadele gerekliliğini teyit etmiştir. Bu bağlamda Türkiye ve ABD, kolluk kuvvetleri ve bilgi paylaşımına dayanan mevcut işbirliği temelinde, Stratejik Mekanizma bünyesinde terörizmle mücadele istişareleri düzenlenmesini planlamaktadır. Bakan Blinken, 13 Kasım 2022’de İstanbul’da yaşanan terör saldırısını bir kez daha kınamış ve ABD’nin, Türkiye’yle terörle mücadelesinde omuz omuza durduğunu teyit etmiştir. Taraflar, başta PKK ve DEAŞ olmak üzere, terör örgütleriyle mücadele çabalarında yakın eşgüdüm ve işbirliğinin korunmasını öngörmüştür.”
“MEKANİZMA KAPSAMINDAKİ TEMASLAR SÜRDÜRÜLECEK”
Tarafların, Suriye krizinin tüm veçhelerini ele aldıkları ve Türkiye ile ABD’nin, 2254 sayılı Birleşmiş Milletler Genel Kurulu (BMGK) kararı doğrultusunda Suriyelilerin öncülüğündeki bir siyasi sürece bağlılıklarını tekrarladıkları belirtilen açıklamada, tarafların Suriye’ye yönelik sınır ötesi insani yardım mekanizmasının süresini uzatan son BM Güvenlik Konseyi kararını memnuniyetle karşıladığı, her iki tarafın ayrıca, artan ekonomik ve güvenlik işbirliği yoluyla bölgesel istikrar ve bağlantılar tesis edilmesi ihtiyacı da dahil olmak üzere, Ortadoğu ve Afrika’ya ilişkin daha geniş kapsamlı konuları da görüştükleri belirtildi.
Ortak açıklamada, şunlar kaydedildi:
“Bakan Çavuşoğlu ve Bakan Blinken, Türkiye-ABD ikili ticari ilişkilerinde devam eden büyümeyi takdirle karşılamıştır. Ekonomik işbirliği ve mevcut ikili mekanizmalar yoluyla bölgesel ve küresel ekonomik fırsatların değerlendirilmesinin önemini yinelemişlerdir. Taraflar, enerji güvenliğini güçlendirmek ve temiz enerjiye dayalı bir geleceğe geçiş amacıyla İklim ve Enerji Diyaloğu tesisini desteklemiştir.
Türkiye ve ABD, ikili pozitif gündemdeki ivmenin korunması ve ilerlemenin değerlendirilmesi için Stratejik Mekanizma kapsamındaki temasları sürdürmeye karar vermiştir. Her iki taraf, Stratejik Mekanizma kapsamında, en üst düzey dahil olmak üzere, artan ikili görüşmeleri memnuniyetle karşılamaktadır.”
