15 Ocak 1984’te hayatını kaybeden Kıbrıs Türk halkının varoluş ve özgürlük mücadelesi lideri Dr. Fazıl Küçük, vefatının 39. yılında anılıyor.
Lefkoşa
Hayatını Kıbrıs meselesi ve Kıbrıs Türk halkının özgürlük ve bağımsızlık mücadelesine adayan Fazıl Küçük, bu uğurda büyük fedakarlıklarda bulundu.
Küçük, 14 Mart 1906’da Lefkoşa’da dünyaya geldi, ilkokula Lefkoşa Sarayönü Mektebinde 1912’de başladı.
İstanbul Tıp Fakültesinde 1926’da üniversite eğitimine başlayan Küçük, 1934’te İsviçre’deki Lozan Üniversitesi Tıp Fakültesinde eğitim hayatını tamamladı.
Küçük, 1937’de Kıbrıs’a hekim olarak dönerken İsviçre’deyken tedarik ettiği tıbbi malzemelerle hastaları muayeneye başladı ve her cuma ihtiyaç sahipleri kişileri ücretsiz tedavi etti.
Halkçı kişiliğiyle ön plana çıkan Küçük, ilaç almaya gücü yetmeyen hastalarına laboratuvarında ilaçlar hazırladı, diğer ilaçların ücretini kendi ödedi.
Dr. Küçük, Kıbrıs Türk halkının sorunlarına karşı her zaman ilgi gösterdi ve işi dışındaki tüm vaktini Kıbrıs Türk halkının daha iyi şartlarda ve bağımsız yaşaması için mücadeleye harcadı.
Süheyla Küçük ile 1946’da evlenen Küçük, bir kız ve bir erkek olmak üzere 2 çocuk sahibi oldu.
Siyasi mücadelesi
Dr. Fazıl Küçük’ün, Ada’ya dönüşü her ne kadar 1937’de olsa da aktif siyasi hayata atılmasının temeli 1930’lara dayanıyor.
Küçük, siyasi yaşamına 1930’ların başlarında üniversite öğrencisiyken Türk Maarifinin İngiliz müdürler tarafından yönetilmesinde ısrar edenlere karşı mücadele ederek başladı.
Kıbrıs’ta Türklerin sesini duyurabileceği bir gazete ihtiyacını hisseden Küçük, İngiliz Sömürge İdaresinden aldığı yayın izniyle 14 Mart 1942’de Halkın Sesi gazetesini çıkarmaya başladı.
Küçük, gazetedeki yazılarında öncelikli olarak toplumsal konulara ağırlık verirken, Evkaf İdaresi ile Türk okullarının yönetiminin Kıbrıslı Türklere devredilmesi için mücadele verdi.
21 Mart 1943’te Lefkoşa Belediye Meclis üyesi olarak seçilen ve 6 yıl boyunca bu görevi yürüten Küçük, aynı yıl oluşturulan Kıbrıs Adası Türk Azınlığı Kurumunun kurucuları arasında yer aldı.
Küçük, 23 Nisan 1944’te Kıbrıs Milli Türk Halk Partisini (KMTHK) kurdu ve parti başkanlığını üstlendi. Küçük’ün parti programındaki ana hedeflerden biri de Ada’nın Yunanistan’a ilhakını (ENOSİS) önlemekti.
1954 sonrası Kıbrıs uluslararası arenada ilgi çeken bir konu haline gelirken Dr. Küçük, İngilizler ve Rumların ENOSİS taleplerine karşı mücadelesini hızlandırdı. 15 Ağustos 1955’te, partisinin ismi kongre kararı ile “Kıbrıs Türk’tür Partisi” şeklinde değiştirilmişti.
Dr. Fazıl Küçük, 1 Nisan 1955’te, Kıbrıs’taki Türk halkını yok edip Ada’yı Yunanistan’a bağlamak amacıyla kurulan terör örgütü EOKA’nın Kıbrıs’ta eylemlerini başlatmasının ardından ilk önce Kıbrıs Türk Mukavemet Birliğini, daha sonra da Eylül 1955’te “Volkan” adlı gizli örgütü kurdu.
Küçük, 1960’ta kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti’nde Cumhurbaşkanı Yardımcılığına getirildi
Küçük, Kıbrıslı Türkleri, işçi birlikleri, çiftçiler birliği, esnaf odaları, kooperatifler, gençlik teşkilatları kurmaları konusunda örgütledi, 1958’de kurulan Türk Mukavemet Teşkilatında (TMT) “Ağrı” kod adıyla en üst rütbede görev aldı.
Mücadelenin en zor günleri olan 1958’de Türkiye’ye giden Küçük, Kıbrıs ile ilgili Türkiye’nin her tarafında düzenlenen büyük mitinglerde Kıbrıs Türklerinin davasını müdafaa eden konuşmalar yaptı ve mücadelenin Türkiye’de benimsenmesinde etkili oldu.
Küçük, 11 Şubat 1959’da İsviçre’nin Zürih kentinde Türk ve Yunan dışişleri bakanları arasında varılan anlaşma üzerine, Londra’da 17 Şubat 1959’da yapılan konferansta Kıbrıs Türk halkını temsil etti ve 19 Şubat 1959’da Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kuruluş anlaşmalarını imzaladı.
16 Ağustos 1960’ta kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanlığına Kıbrıs Rum halkı adına Ortodoks Kilisesi Başpiskoposu III. Makarios, Cumhurbaşkanı Yardımcılığına da Kıbrıs Türk halkı adına Küçük getirildi.
Kıbrıslı Rumların Kıbrıslı Türklere karşı saldırılarının başlaması üzerine 21 Aralık 1963’te on binlerce Türk, göçmen durumuna düştü ve yüzlerce Türk de çoluk çocuk, genç yaşlı, kadın erkek demeden hunharca katledildi.
Küçük, 1963’teki toplumlar arası çatışmalardan sonra oluşturulan Genel Komitenin başkanı oldu ve 28 Aralık 1967’de kurulan “Geçici Kıbrıs Türk Yönetiminin” Başkanlığına getirildi.
Kıbrıs Türklerinin ana vatan Türkiye’ye bağlılığını vurguladı
Fazıl Küçük, o dönem belirli bölgelerde sıkışan Kıbrıs Türk halkının ana vatana bağlılığını vurgulayarak halkının milli mücadeleye direncinin kuvvetlenmesi için çabaladı.
Küçük, 18 Şubat 1973’te Cumhurbaşkanı yardımcılığından ayrılarak yerini Rauf R. Denktaş’a bıraktı. Ancak gazetesindeki mücadeleyi sürdürerek Halkın Sesi’ni Kıbrıs Türkü’nün davasına bayrak yapmaya devam etti. Siyaset hayatını sürdürdü. Halkın haklı taleplerini savunmaktan geri kalmadı. Dr. Küçük, 1980’li yılların başında yakalandığı hastalık günlerinde de yazılarını aralıklarla sürdürdü.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) 1983’te kurulmasını büyük sevinçle karşılayan Küçük, ölümünden önce verdiği son demeçte de hastalığının geçtiğini, KKTC’nin kurulmasını görmesiyle hayata yeniden kavuştuğunu söyledi.
Küçük, 15 Ocak 1984’te 78 yaşında Londra’da tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdi. Küçük’ün naaşı, 23 Ocak 1984’te Lefkoşa Anıttepe’de defnedildi.
Küçük’ün eşi Süheyla Küçük ise 8 Haziran 2020’de yaşamını yitirdi.