Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Hüseyin Çavuş, Güneş TV'de yayınlanan Sibel Kolçak'ın hazırlayıp sunduğu "Meclis'te Bugün" programında narenciye sektöründe yaşanan rekolte fazlası, yeşillenme hastalığı ve ihracat ile ilgili açıklamalarda bulundu. Çavuş, narenciye ağaçlarını korumak için böcek mücadelesi için altyapının hazırlandığını ve Azerbaycan ile Irak'a yapılan ihracatın arttığını belirtti. Ayrıca, et ve süt ürünlerindeki fiyat düşüşüne de değindi.
Narenciye ihracatının önünü açmak için aylardır yoğun bir çalışma içersin de olduklarını belirten Tarım Bakanı; Narenciye'nin sadece ülkemizde değil Akdeniz havzasında %31 rekolte fazlası olduğunu belirten Çavuş, sadece KKTC'de değil Türkiye'de, Mısır'da diğer tüm akdeniz havzasında rekolte yüksekliği olduğunu, bu rekolte yüksekliğini aşabilmek ve gerekli ihracaatin yapılabilmesi için bütçe yapılırken narenciyenin tarım içerisinde %6'ya düşen payının %20'lere çıkarttıklarının altını çizdi.
Tarımın, üstü açık bir fabrika, gerek doğal afetten etkilenen gerekse hastalıktan etkilenen bir sektör olduğunu belirten Çavuş, bu yıl da ihracatın başladığı süreç içerisinde yeşillenme hastalığı ülkemizde görüldüğünü ve buna bağlı olarak da bir takım sıkıntıların ortaya çıkmasına karşın ihracatin yapılabilmesi için önlemlerin hızlıca alınması gerektiğini vurguladı.
"İHRACATI ÖNEMSİYORUZ AMA AĞAÇLARIMIZI DAHA ÇOK ÖNEMSİYORUZ"
İhracat konusuna değinen ve aynı zamanda narenciye ağaçlarını etkisi altına alan böcekten bahseden Çavuş, "İhracatı önemsiyoruz ama ağaçlarımızı daha çok önemsiyoruz.Bu mücadelenin yapılabilmesi için altyapının hazırlanmasını sağladık. Önümüzdeki ay da Meksika'dan gelen böcekleri yetiştirip doğaya salacağız ifadelerine yer verdi…Enginar ihracatının da bu böcekten etkilenmesi söz konusuydu bunun da fimügasyon ile önünü açtık şu an için enginarda bir sorun yok dedi.
Çavuş sözlerinin devamında; "Türkiye'deki narenciye üreticisi büyük bir kaygı içerisinde, coğrafyanın büyük olması mücadelenin zor olabileceği noktasında kaygılanmakta haklılar,Bu ürünün izlenebilirliğini sağlamak ve izlenebilirlik içerisinde ihracatının yapılması, kısıtlı bir şekilde içeri girmesi gerekmekte." dedi.
"HER GEÇEN GÜN AZERBAYCAN'A DAHA BÜYÜK SATIŞLARIMIZ VAR"
Azerbaycan ve Irak noktasında ihracatta bir sıkıntı olmadığını belirten Çavuş; "Buralarda biz de hükümet olarak ihracatı arttırmak istiyoruz. Her geçen gün Azerbaycan'a daha büyük noktada satışımız var.Bu hafta Irak'la ilgili bir çalışmamız var,2 bin ton narenciyenin Irak'a pazarlanmasıyla ilgili bir bağlantı kurduk. Pazartesi veya salı bunu netleştireceğiz. Ve İlk kez narenciyede yeşil hat tüzüğünü kullanıyoruz. Bugüne kadar 60 bin kilo narenciye gönderdik ve 3 bin ton civarında da biz sözleşme imzalayabiliriz. Bununla ilgili çalışmalarımız devam ediyor dedi…
KKTC'ye herhangi bir soğuk hava deposu yapılmadığı ve sıkma kapasitesinin arttırılmadığının değerlendirileceğini söyleyen Çavuş;
"Başbakanımızın ifade ettiği gibi soğuk hava deposunu güzelyurt bölgesine kazandırmak istiyoruz. Buralarda bu ürünü depolayıp daha sonra da daha uygun fiyatlara satabilme imkanı sağlayacak. Sadece narenciyede değil önümüzdeki yıl limonda yaşadığımız sıkıntıyı üreticimiz değerlendirecek. Bunlar önümüzdeki yıl için hedefimiz şu an için valensiyada bir sıkıntı yaşamamak ve king mandorada yaşanan sıkıntıyı aşabilmek. king mandorayı toplama süresinin kısıtlı olduğu eğer bu toplamayı böcek olmasa dahi sorun yaşayabiliriz dedi…
Elimizde şu an için sıkıntı yaşadığımız 15 bin tonluk bir ürün var king mandorada, eğer bunu değerlendiremeyeceksek de cyprufex tarafından belirlediğimiz taban fiyattan üreticilerimizden alacağız." ifadelerini kullandı.
"CANLI HAYVAN ÜZERİNDEN HİÇBİR FİYAT ZAMLANMADI"
Göreve geldiği günden beri et ve süt ürünleri için çalışma yaptığının altını çizen Çavuş, geldiğinde canlı kuzu fiyatları 170 TL 'iken, bu 45 gün içerisinde 125 TL'ye kadar düştüğünü, kasapların ise ete zam yaptığının altını çizdi.,Marketlerin de denetleneceğini belirten Çavuş sözlerine şöyle devam etti; "Canlı hayvan üzerinden hiçbir fiyat zamlanmadı. Şu anda da gözlemlediğimiz 200-220 bandında olan canlı hayvanın satış fiyatına baktığımızda, marketler içerisindeki satışlar elbetteki yüksek. Bununla ilgili de hükümetimiz çalışma başlattı ve bu çalışmayı devam ettirecektir ifadelerine yer verdi…
15 milyon TL'lik ıslak projenin de hayata geçirileceğinin altını çizen Tarım Bakanı, Dana etinde de kuzu etinde de şu an için bir sıkıntı yaşamıyoruz. 20 gün sonra daha da artacak körpe kuzunun çıkacağı döneme gireceğiz böylelikle canlı et fiyatlarının aşağı doğru düşeceğini göreceğiz müjdesini verdi…
"BİZİM HEDEFİMİZ TOPRAKTAN SOFRAYA GİDEN YOLCULUKTA HEP KAZANMAK"
Ülkemizde yapılan çalışmaların hepsinin birbirini tamamlayan çalışmalar olduğunu vurgulayan Çavuş sözlerinin devamında;
Baklagili destekliyoruz ,bu yıl 10 ton nohut ihraç ettik. Nohutta istediğimiz noktaya geleceğiz ,akabinde mercimek ekimini de arttırdık burada da kendi ayaklarımız üstünde kendi kendimize yeten bir noktaya ilerliyoruz. Kuru fasulyede de kendi kendimize yetmemizle ilgili çalışmalar devam ediyor dedi…
Tropikal meyvelerde de bu yıl ilk kez 2 bin dönüm destek verdik. Kısa bir süre sonra da ilk kez muzu ihraç edeceğiz. Ejder meyvesinde büyük bir atılımımız var. Alternatif ürünleri ülkemizde yetiştirmek çabası içindeyiz."
YAŞANAN DOĞAL AFET FİYATLARI YUKARI ÇIKARTTI"
"Bizim en güzel kurumlarımızdan bir tanesi genel tarım sigortası fonu." diyen Çavuş, bu kurumu en iyi şekilde değerlendirmek, kullanmak istediklerinin altını çizdi.
"Göreve geldiğimizde bir pandemi süreci yaşadık ve gıdanın ne kadar önemli olduğunu gördük. Gıdayı sadece üretmek değil raf ömrünün uzatılabilmesinin önemini gördük. Tüm dünyada marketler yağmalanırken ülkemizde böyle olaylar yaşanmadı.
Doğal afetlerden zarar gören üreticilerimiz var ve artık girdi maliyetleri çok yüksek bu doğal afetlerden sonra ayakta kalmaları kolay değil. Tüzük çalışmamızı bitirdik 2024'te hayat buldurduk ve maalesef bir doğal afetle karşılaştık dedi.
Çavuş, fiyatların yükselmesine değindi ve doğal afetten önce domates fiyatları 60-65 TL civarındaydı sonrasında 85 TL'yi gördü. seraların zarar görmesi, soğuğun da etkisiyle hasadın gecikmesi fiyatları yukarı doğru çıkarttı. Önümüzdeki hafta domates fiyatlarının aşağı doğru düşeceğini göreceğiz. Üretici mağdur olmadan bir sonraki üretimine hazırlanacaktır."
"ÜRETİCİYİ DE ÜRETİMİ DE KORUMAK ZORUNDAYIZ"
Tarım sektöründeki zorlukları ve üreticilerin desteklenme ihtiyacını vurgulayan Tarım Bakanı Çavuş, İklim değişikliği gibi faktörlerin yanı sıra gençleri tarımla buluşturmanın zorluğu da belirtti. Sürdürülebilirlik ve rekabetçilik için desteklerin artırılması gerektiğini, eskiden baktığımızda zor ve meşakatli bir sektördü tarım ama artık çok pahalı sektördür o yüzden üreticiyi de üretimi de korumak zorundayız." ifadelerini kullandı.
