Uzmanlar, okyanus sıcaklıkları arttıkça, rekor derecelere varan sıcaklığın gelecek aylarda tufan ve kasırga gibi şiddetli zincirleme tepkilere neden olacağı konusunda uyarıyor.
Hollanda’daki Club of Rome merkezinde iklim üzerine çalışmalar yapan araştırmacı Leon Simons, AA muhabirine verdiği röportajda Pasifik Okyanusu üzerindeki El Nino hava olayının okyanustaki ve atmosferdeki ısınmayı artırdığını ve hava durumunda değişikliklere neden olduğunu aktardı.
Simons, Atlantik Okyanusu’nun tamamının rekor sıcaklıkta olması nedeniyle gelecek aylarda kasırgaların daha da güçlenebileceğini ifade etti.
Sıcak havanın kara üzerinde hareket ederken özellikle dağ gibi yükseltili alanlarda soğuması nedeniyle artan yağış miktarının sellere neden olduğunu belirten Simons, geçen yıl Libya, Yunanistan ve dünyanın birçok bölgesinde gözlemlenen büyük sel felaketlerinin gelecek aylarda da meydana gelebileceğine dikkati çekti.
– Okyanuslar neden ısınıyor ?
Simons, sera gazı salımlarının yanı sıra okyanusların ısınmasına neden olan başka bir durumun da kömürle çalışan enerji santrallerinden kaynaklanan kükürt emisyonlarının azaltılması olduğu yorumunda bulundu.
“Hava kirliliğini azalttığımızda okyanuslara daha fazla güneş ışığı ulaşabilir. Özellikle deniz yolu taşımacılığının yoğun olduğu bölgelerdeki hava kirliliğinin azalmasıyla okyanuslar çok daha hızlı ısınıyor” diyen Simons, Uluslararası Denizcilik Örgütünün 2020’de gemicilikte kullanılan yakıtlardaki kükürt miktarını yüzde 80 oranında azaltacak yeni bir düzenleme getirdiğine işaret etti.
Simons, artık daha az kükürt emisyonu olduğu için uzaya yansıtılan güneş ışığının da azaldığını bu nedenle okyanusların ısındığını ifade etti.
Okyanusun ısınması için aynı miktardaki havanın ısınmasında gereken sıcaklığın 3 bin kat daha fazlasına ihtiyaç olduğunu belirten Simons, tehlikenin ciddiyetine dikkati çekerek, şiddetli hava olaylarına hazırlanılması gerektiğine dair uyarıda bulundu.
– Etkisini kaybeden El Nino hava olayı La Nina’ya dönüşebilir
İklim üzerine çalışmalarda bulunan Joel Hirschi ise AA muhabirine verdiği demeçte, Atlas Okyanusu’ndaki sıcaklığın “son derece yüksek olduğunu” belirtti.
Hirschi, “Eğer sıcaklıklardaki artış yıl içerisinde devam ederse, özellikle El Nino’nun azalmasıyla mayıs sonundan temmuza kadar aktif bir kasırga sezonuna yol açabilir.” ifadesini kullandı.
Etkisini kaybeden El Nino hava olayının La Nina hava olayına dönebileceğini söyleyen Hirschi, La Nina’nın Kuzey Atlantik üzerinde tropikal kasırgaların oluşumuna elverişli koşulların sağlanmasına yardımcı olduğunu belirtti.
Honduras ve Meksika gibi Orta Amerika ülkelerinin yanı sıra ABD’nin Florida gibi güney bölgeleri de dahil olmak üzere Doğu Kıyısı’nın büyük bir kısmının La Nina hava olayından etkilenmesi beklenen bölgeler olduğunu söyleyen Hirschi, Kanada ve Avrupa’yı da etkisi altına alabilme ihtimalini vurguladı.
Hirschi, Pasifik Okyanusu’nda La Nina hava olayının öncü işaretlerinin oluştuğunu ifade ederek, La Nina’nın olumlu etkisinin okyanus sıcaklıklarının 2023’teki seviyelerden biraz daha düşmesinin beklenmesi olabileceğini söyledi.
– “Kükürt emisyonlarındaki azalma Akdeniz’de daha çok ısınmaya neden olacak”
İki bilim insanı da Akdeniz’in normalde olması gerekenden daha sıcak olan başka bir bölge olduğunun altını çizdi.
Akdeniz’in 2023’te aşırı sıcak hava dalgalarına maruz kaldığını ifade eden Hirschi, 10 yıldan fazladır bölgedeki denizlerde sıcak hava dalgası olaylarının yaşandığını kaydetti.
Küresel ısınma nedeniyle “Akdeniz kasırgalarının” yaşanma ihtimalinin arttığını belirten Hirschi, örnek olarak geçen yıl Bulgaristan, Yunanistan ve Libya’da trajik sonuçlar doğuran Daniel Kasırgası’nı gösterdi.
Hirschi, önceki yıllarda Akdeniz’de havanın ısınmasının sebebini, Afrika’dan Avrupa’ya ilerleyen sıcak havanın Akdeniz’i tümüyle kaplamasıyla oluşan “ısı kubbesi” adlı yapıların uzun süre bölgede kalması olarak açıkladı.
Simons ise, kükürt emisyonunu kontrol altına almak için uygulanan kanunlardan Akdeniz’in de etkilendiğini belirterek, 2020’deki düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle bu bölgede çok daha fazla güneş ışığının emildiğinin görüldüğüne işaret etti.
Simons gelecek yılın mayıs ayında düzenleme güçlendirildiğinde, kükürt emisyonlarındaki azalmanın daha çok ısınmaya neden olacağına dair uyardı.
Dünya genelindeki okyanus yüzeyinin günlük ortalama sıcaklığı, mart ayında 2023 rekorunu kırarak 21,2 dereceyle “şimdiye kadar kaydedilen en yüksek sıcaklığa” ulaşmıştı.
ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesinde (NOAA) görevli deniz bilimci Prof. Dr. Gregory C. Johnson, geçen yıl deniz yüzey suyu sıcaklıklarının yaklaşık 20 yıllık ısınmaya eş değer bir artış gösterdiğini, ısınmanın sonuçlarından biri olarak bazı hayvanların kutuplara göç ettiğini belirtmişti.