Kuzey Kıbrıs koşullarına uygun arpa çeşitlerinin geliştirilmesi amacıyla yürütülen “Kuzey Kıbrıs Koşullarına Uygun Arpa Çeşitlerinin Geliştirilmesi, Yetiştiriciliği ve Kademeli Tohumluk Üretim Sisteminin Oluşturulması Projesi” kapsamında, 2022 yılında tescillenen Reşatbey arpa çeşidinin çoğaltılmasına yönelik önemli bir adım atıldı.
2024–2025 üretim sezonunda, Tarımsal Araştırma Enstitüsü (TAE) ve Devlet Üretme Çiftlikleri (DÜÇ) arazilerinin yanı sıra üreticilere ait arazilerde sözleşmeli ekimler gerçekleştirildi. Tohumluk üretiminin artırılması ve Reşatbey çeşidinin ülke genelindeki performansının değerlendirilmesi açısından önem taşıyan bu çalışmalar, sulu ve kuru koşulları kapsayacak şekilde farklı bölgelerde planlandı.
Bu kapsamda;
Güzelyurt Bölgesi’nde, üretici arazisinde 20 dönüm ve TAE Güzelyurt İstasyon arazisinde 25 dönüm olmak üzere toplam 45 dönüm sulu alanda,
Lefkoşa Bölgesi’nde, üretici arazisinde 10 dönüm ve DÜÇ arazisinde 40 dönüm olmak üzere toplam 50 dönüm kuru alanda,
Girne Bölgesi’nde, üretici arazisinde 5 dönüm kuru alanda,
Mağusa Bölgesi’nde, üretici arazisinde 20 dönüm sulu alanda,
İskele Bölgesi’nde, üretici arazisinde 7 dönüm kuru alanda ekilişler gerçekleştirildi.
Sözleşme kapsamında yapılan ekilişlerde, üreticilere verilen tohumlukların hasat sonrası %20’si TAE’ye iade edilmek üzere teslim edildi. Ekimden hasada kadar olan süreçte üreticilere Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından teknik destek sağlandı. TAE ve DÜÇ arazilerindeki tüm tarla işleri Enstitü tarafından yürütülürken, üretici arazilerindeki işlemler üreticiler tarafından gerçekleştirildi.
Sezon boyunca yapılan gözlemlerle gelişim süreci kayıt altına alındı. Ancak bazı bölgelerde 2024–2025 sezonunda yaşanan düşük yağış miktarı ve zirai don olayları nedeniyle verim kayıpları meydana geldi. Kuraklıktan etkilenen alanlar raporlandı ve belgelenerek kayıt altına alındı.
Sözleşmede belirtilen oranlarda geri alımlar tamamlanırken, hasatlar da üreticilerle birlikte gerçekleştirildi. Üreticiler, Reşatbey arpa çeşidinin bölge koşullarına uyumu, başak yapısı ve genel verim performansından duydukları memnuniyeti dile getirdi.
Gerçekleştirilen hasata, Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı Müdürü Reşat Değirmenci, Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü Cem Karaca, Devlet Üretme Çiftlikleri Müdürü Barış Uyaroğlu ve Proje Lideri Ziraat Mühendisi Mehmet Karşılı, üreticilerle birlikte katılarak çalışmaları yerinde inceledi.
Bu çalışmalar sayesinde, Reşatbey çeşidinin üreticiyle buluşması, farklı bölgelerdeki performansının gözlemlenmesi ve tohumluk üretiminin yaygınlaştırılması yönünde anlamlı bir iş birliği modeli oluşturuldu.
