19°
Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın Özel Temsilcisi Ergün Olgun, Cumhurbaşkanı Tatar‘ın, Birleşmiş Milletler (BM) aracılığıyla, Rum tarafına sunduğu, hidrokarbon, elektrik, yenilenebilir enerji ve su konularını içeren iş birliği önerilerine ilişkin AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Tatar‘ın, iş birliği önerilerinin iki eksen üzerine oturduğunu belirten Olgun, ana ekseni Kıbrıs sorununun sürdürülebilir bir çözüme kavuşturulabilmesi için yapılması gerekenlerin oluşturduğunu, buna göre çözüm şeklinin Kıbrıs sorununun kök nedenlerini göz önünde bulundurması gereği yanında muhakkak tarafların müktesep eşit hakları temelinde olması gerektiğini vurguladı.
Olgun, Kıbrıs meselesinin esas nedeninin, Rumların Ada’nın tümünü bir “Helen Adası” olarak görmeleri olduğuna işaret ederek Rumların, Kıbrıs Türk tarafının meşru, kazanılmış ve müktesep haklarını hiçe saydığını belirtti.
Olgun, Cumhurbaşkanı Tatar‘ın göreve gelmesinin ardından, siyasi müzakere olmamasına rağmen iki taraf arasında, Kıbrıslı Türklerin ve Rumların günlük hayatlarını ilgilendiren, ortak sorunlara ilişkin bir mekanizmanın çalıştığını söyledi.
Ortaya konulan iş birliği önerilerinin, iki taraf arasında iş birliği mekanizmaları ve kültürü oluşturabileceğini, güvenin tesisine ve çözüm şartlarının oluşmasına katkıda bulunabileceğini vurgulayan Olgun, Tatar‘ın bu kapsamda 4 iş birliği önerisi sunduğunu belirtti.
Olgun, iş birliği önerilerinin güncel konularla ilgili olduğu kadar küresel olarak karşı karşıya kalınan sorunların çözümüyle de ilgili olduğuna dikkati çekti.
Olgun, önerilerden ilkinin Doğu Akdeniz’de bulunan hidrokarbon kaynaklarıyla ilgili iş birliğine yönelik olduğuna değinerek bu kaynakların, 2040’a kadar kullanılması gerektiğine, zorunlu olarak yeşil enerjiye geçişle kullanımının imkansız hale geleceğine işaret etti.
Özel Temsilci Olgun, “(Doğu Akdeniz’deki kaynakların kullanımı) Bunun yapılabilmesi için en pratik yöntem, Doğu Akdeniz’de iş birliğinin gerçekleştirilmesi, bu kaynakların birlikte kullanılabileceği bir ortamın oluşturulması ve bunun en uygun şekilde, en yakın ulaşım yolu olan Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaştırılabileceği ortamın oluşturulmasıdır. Kıbrıs Türk tarafı, (Rum kesimine) hidrokarbon konusunda, tarafların eşitlikleri zemininde iş birliği öneriyor. Bu iş birliği, hem iki taraf arasında Kıbrıs sorununun çözümüne katkıda bulunacak hem Doğu Akdeniz’de istikrarın oluşmasına katkı yapacak hem de doğal kaynakların Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaşmasına olanak sağlayacak.” dedi.
Olgun, “Önerimizin ikinci ayağı ise her iki tarafın yapmış olduğu ihaleler ve sözleşmeler neticesinde ilgili enerji şirketlerinin de bu sürece katkı koymasını sağlayacaktır. Bizim Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) ile imzaladığımız sözleşmemiz var, Rumların ise başka enerji şirketleriyle anlaşmaları var. Bunları yok saymamız mümkün değil. Dolayısıyla Kıbrıs Türk tarafı pratik bir öneri yapıyor.” diye konuştu.
Enerji konusunda da iki ayaklı iş birliği önerisi yapıldığını anımsatan Olgun, şu anda Ada’da fosil yakıtlar üzerine inşa edilmiş santraller üzerinden elektrik temin ettiklerini, bundan uzaklaşmaları gerektiğini vurguladı.
Ada üzerinde halihazırda enterkonnekte sistemin bulunduğunu ve bu konuda Türkiye’nin de Avrupa Birliği’ne (AB) bağlı olduğunu hatırlatan Olgun, Rum tarafının İsrail-Kıbrıs-Girit-Yunanistan arasında kurulacak bir sistemle AB’ye bağlanmayı arzuladığını belirtti.
Son önerilerinin Ada’daki tatlı su kaynaklarının ortaklaşa ve rasyonel kullanılmasının olduğuna işaret eden Olgun, Ada’nın kurak bir iklime sahip olduğunu kaydetti.
Olgun, Kıbrıs’taki yeraltı su kaynaklarının beslenebilmesi, su kaynaklarının rasyonel kullanılması ve tarafların herhangi birinin su ihtiyacı olması halinde diğer tarafın elindeki kaynaktan öteki tarafın da yararlanması gibi iş birliği alanlarını oluşturulabileceğine değindi.
Tatar‘ın, Kıbrıs Türk tarafının BM Genel Sekreteri Antonio Guterres aracılığıyla Rum lider Nikos Anatasiadis’e iletilmek üzere hazırladığı 4 maddelik iş birliği önerilerinin yer aldığı mektubu, 1 Temmuz’da BM Genel Sekreter Yardımcısı Muavini Miroslav Jenca’ya ilettiklerini belirten Olgun, şu anda mektubun Guterres’e ulaştığını söyledi.
Olgun, “BM Genel Sekreteri’nden talebimiz, Rum tarafını bu iş birliği teklifimize yapıcı bir gözle bakmasını sağlayacak telkinlerde bulunması ve bu telkinlerle birlikte önerileri Rum tarafıyla paylaşmasıdır. Bu teklifler yabana atılacak, laf olsun diye yapılan teklifler değildir, ciddidir. Bu teklifler, bütün bölgedeki paydaşların ortak çıkarına hizmet edecek şeklinde tasarlanmıştır, iz bırakacaktır. Önerilerimiz, zaman içerisinde hayata geçme potansiyeli yüksek olan tekliflerdir.” ifadelerini kullandı.
