Sibel Kolçak’ın Güneş TV’de hazırlayıp sunduğu De’Sibel programına konuk olan EVKAF Genel Müdürü Prof. Dr. Mustafa Tümer gündeme dair önemli açıklamalarda bulundu.
“VAKFETMEK GÜZEL BİR OLAY”
452 yıllık geçmişe sahip olan Kıbrıs Vakıflar İdaresi (EVKAF) her alanda verdiği destekleri arttırıp katkı koymaya devam ediyor. İlk vakıf 1570’te kurulmuş, 1571 de ise adanın fethi ile birlikte kurumsal hale gelen EVKAF yıllardır hizmetlerine ara vermeden devam ediyor.
Tümer yaptığı açıklamalarda vakfetmenin güzel bir olay olduğunu vurgulayarak sözlerine devam etti;
“Vakıf, vakfetmek güzel bir olay. Vakfetmek bir gelirin belli amaçlar için kullanılması. Tarih boyunca Osmanlı bir yeri fethettikten sonra vakıflaşmaya gidiyor. Gittiği yerin yaklaşık %15 ile %30’u arasını vakıf haline getiriyor, tek amacı da sosyal adaletin sağlanması. Özelde fakir fukaraya destek, gıda desteği, eğitim desteği, farklı alanlarda destekler oluyor. Bu gelirler sadece bir kira geliri değil bunun dışında tarımsal işletmeler de var. Bazı vakıfların tek amacı tarımsal amaçla kullanılmak üzere vakfediliyor. Vakfedilen araziyi tarm dışında kullanamazlar. Tarımdan elde edilen geliri belli oranlarda farklı alanlarda hayır işlerinde kullanılıyor. ”
“VAKIFLAR, SOSYAL ADALETİ SAĞLAYAN BİR OLUŞUM”
Vakıfların yardımların yanı sıra sosyal adaleti sağlayan bir oluşum olduğunu vurgulayan Tümer, vakıf mallarının kıyamet gününe kadar satılamaz olduğunu vurguladı;
“Tarihsel süreç içerisinde bazı vakıf malları da el değiştirmiş ya da satılmış bir şekilde. Vakıfların devam etmesinin en büyük nedeni, vakıf malının satılmaması ta ki kıyamet gününe kadar. Vakıfların kendi özel yasaları vardır. 1878’de ada ingilizlere kiralandığı dönemde ingiliz yönetimi kabul etmiş vakıflar yasasını. 1960’ta Kıbrıs Cumhuriyeti kurulurken de ahkamül evkaf kamu yasasına girmiş. Vakıf malları ile hukuksal bir karar alınacaksa bunu anayasa değil Ahkamül evkaf yasası ile karar alınıyor. 1983’te de geçerli oldu. KKTC Anayasamıza Ahkamül Evkaf girdi. ”
“VAKIF SÖZLEŞMESİ DIŞINDA HERHANGİ BİR DAVRANIŞ OLURSA HUKUKİ YOLA BAŞVURUYORUZ”
Geniş bir alana yayılmış vakıf mallarının Karpaz’dan başlayarak Güzelyurt, Lefke, Erenköy ve diğer bölgelerde sürekli denetlendiğini belirten Tümer, Girne’de ki vakıf malları için hukuki sürecin başladığının altını çizdi.
“Üsler bölgesi ingiliz toprağıydı, orada bizim 3 bin küsür 4 bine yakın arazimiz var. 1 milyon 200 bin metrekareye denk geliyor. Onun hukuki mücadelesi daha önce başladı, biz de iki hafta önce ingiliz bölgesinde bazı gelişmelerde bulunduk oradaki temsilcilerimizle iletişime geçtik. Oradaki arazilerimiz vakıf malıdır o tartışılmaz. Nasıl ki Kapalı Maraş’ın %95’ı vakıf malıdır, onlar da tapusuyla koçanıyla vakıf malıdır geçmişteki senetleri ile ortada duruyor.
Farklı amaçlar için vakfedilmiş 2 binin üzerinde vakıf var. Bazıları Kuzey’de vakıf malı olarak ilan edilmiş topraklar, Güney’de ki vakıf mallarına karşılık Kuzey’deki kilise manastırlar da EVKAF’a devredildi. Eğer vakıf senedinde yazanın dışında bir hareket olursa bu bilgimize gelir gelmez denetimler sonucunda hemen hukuki sürece başlamadan önce kiracıyı uyarıyoruz. Eğer doğru yönde hareket etmezse hukuki süreç başlıyor.”
“BURS VERİRKEN BAŞARI EN BÜYÜK FAKTÖR”
EVKAF’ın, yardıma ihtiyacı olan vatandaşlara belediye başkanları ve muhtarlar vasıtasıyla ulaştığının altını çizen Tümer, yapılan başvuruların komisyonları tarafından değerlendirildiğini belirtti;
“Çeşitli networklerimiz var bunların biri belediye başkanlarımız muhtarlarımız oradaki yardıma ihtiyacın olanlar hakkında bilgiler veriyorlar. Yapılan başvurular komisyonumuz tarafından değerlendiriliyor. Farklı amaçlar için başvuruda bulunuyorlar; kira ödemesi olabilir burs desteği, öğrenim harcı gibi. Burs verirken başarı en büyük faktör. Diğerlerinde de anne, babanın durumu, gelir seviyesi, taşınır taşınmaz mal durumunun bilgileri sisteme giriliyor ve bir puan çıkıyor. Puanın altındaysa burs veremiyoruz, yardım yapamıyoruz. ”
“2025 YILINDA TERAVİH NAMAZINI SELİMİYE CAMİ’DE KILACAĞIZ”
Pandemi döneminden önce restorasyonu başlayan ve ertelenen Selimiye Cami hakkında konuşan Tümer, caminin altında Osmanlı mezarları bulunduğunu ve sürecin o yüzden yavaşladığını belirtti;
“Selimiye Cami’nin restorasyonu başladı pandemi öncesi. Pandemi döneminde 2 yıllık bir ara verildi çünkü büyük bir malzeme desteği gerekiyor, her malzemeyi kullanamazsınız. Tarihi eseri restore etmek normal bir binayı yapmak gibi değil. 2 hafta önce Türkiye’den uzmanlar geldi Selimiye cami için bize bir brifing verdiler. Tarihi eser restorasyonu öyle bir şey ki kazdığınızın altından ne çıkacak belli değil. Selimiye cami restore edilirken bir duvar çöktü kendi kendine, o biraz zaman ekledi sürece. İçte tüm alçılar kazındı, orijinal şekilleri çıktı taşların. Bunlar kazılırken yeni mezarlar bulundu hem camii içerisinde hem de cami avlusunda. Yeri tespit edilen mezarların yeri korundu eski haline getirildi. Yeni Osmanlı mezarlarının bulunması süreci yavaşlattı. 2025 yılında inşallah teravih namazını Selimiye Cami’de kılacağız. ”
“İÇ HUKUK TÜKETİLDİ ŞİMDİ DE ULUSLARARASI HUKUK MÜCADELESİ DEVAM EDİYOR”
Kapalı Maraş’ın %95’inin vakıf toprağı olduğunun altını çizen Tümer, Lala Mustafa Paşa’nın oradaki toprağı kendi parasıyla aldığına dair belgelere ulaşıldığını ve ispat edildiğini vurguladı.
“Kapalı maraşta belli bir güzergah açıldı, orada bisiklet turu yapabiliyorsunuz. Kapalı Maraş’ın %95’i vakıf toprağıdır bu tartışılmaz. Kapalı maraşın gömbeğinde bulunan Bilal Ağa mescidi var o en büyük göstergedir. Osmanlı döneminden kalma mezarlar da tespit edildi. Kapalı maraş 3 ana vakıftan oluşuyor; Abdullah Paşa vakfı, Lala Mustafa Paşa vakfı ve Bilal Ağa Vakfı. Bilal Ağa en küçük orana sahip vakıf. Lala Mustafa Paşanın oradaki toprağı kendi parasıyla aldığı belgelere de ulaşıldı. Hukuki süreç hala devam ediyor. Orada iç hukuk tüketilmeye çalışıldı şimdi de uluslararası alanda hukuk mücadelesi devam ediyor.”
“VAKIFLARI DAHA İLERİYE NASIL GÖTÜREBİLİRİZ BUNUN GAİLESİNDEYİZ”
“Bu bir bayrak yarışı, kaldığımız yerden vakıfları daha ileriye nasıl götürebiliriz bunun gailesindeyiz.” ifadelerini kullanan Tümer, “Birçok proje genişletilerek devam ediyor. Özellikle İyilik Gönüllüleri projemiz genişleyerek daha fazla gençlere dokunarak devam ediyor. ” dedi.
EVKAF’ın her alana yetişmeye çalıştığını vurgulayan Tümer sözlerine devam etti;
“Her alana yetişmeye çalışıyoruz. Bütçeyi eşit dağıtmaya çalışyoruz ama en çok eğitim ve gıda yardımı. Okulların ihtiyaçlarını da klima olsun, bilgisayar olsun, tamir olsun her alanda yetişmeye çalışıyoruz.”
